ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΥΛΙΚΟ

ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟΣ ΕΥΘΥΝΩΝ – ΑΙΤΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ – ΣΦΑΛΜΑΤΑ - ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ 

Α. ΑΤΟΜΟ ( ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ )                                                                         

·         αιχμάλωτο σε πάθη

·         έλλειψη καλλιέργειας που οδηγεί σε αδυναμία κριτικής ματιάς / απουσία κριτικής στάσης

·         χαμηλό μορφωτικό επίπεδο – αδυναμία κριτικής σκέψης

·         διακατέχεται από επίδειξη, εγωισμό, φιλοδοξία, αρχομανία

·         αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα, όπως ανασφάλεια, άγχος, αίσθημα κατωτερότητας

·         επιδεικνύει αδιαφορία

·         επηρεάζεται από προκαταλήψεις, άγνοια, φανατισμό

·         είναι δογματικός, αδιάλλακτος και απόλυτος

·         χαρακτηρίζεται από επιπολαιότητα, οκνηρία

·         μιμητισμός

Β. ΚΟΙΝΩΝΙΑ  ( ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ  ΕΠΟΧΗΣ )

·         επιστημονική ανάπτυξη με κάθε τίμημα, κυριαρχεί δηλαδή η ψυχρή λογική, αποδυναμώνεται το συναίσθημα

·         χαρακτηρίζεται από καταναλωτικό πνεύμα, υλιστική νοοτροπία, η ύλη ανάγεται σε υπέρτατη αξία

·         επικρατεί η απόλυτη εξειδίκευση που οδηγεί σε απώλεια δημιουργικότητας και πνευματική μονομέρεια

·         κρίση ηθικών αξιών, επικρατεί ο ατομικισμός και ο ωφελιμισμός, το χρησιμοθηρικό πνεύμα σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δράσης ( επιστήμη, τέχνη, εκπαίδευση, εργασία )

·         απομάκρυνση από τη φύση – αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου

·         άκριτη υιοθέτηση και μίμηση ξένων προτύπων που συντελούν στην απομάκρυνση από την παράδοση και στη σταδιακή αλλοίωση της εθνικής ή πολιτιστικής ταυτότητας   

·         κοινωνικές ανισότητες, ανεργία, φτώχια, έντονα κοινωνικά προβλήματα που οδηγούν σε κοινωνικό αναβρασμό

·         μετανάστευση, ρατσισμός, ξενοφοβία

·         παρατηρείται το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης, αστικοποίησης, μαζοποίησης, κοινωνικού κομφορμισμού, δηλαδή η αδυναμία του ατόμου να διαφοροποιηθεί από τους άλλους

·         γρήγορος και έντονος ρυθμός ζωής που προκαλεί άγχος και ιδεολογική σύγχυση

·         εκδηλώνονται φαινόμενα κοινωνικής νοσηρότητας ( εγκλήματα, τρομοκρατικές ενέργειες )

·         αδιαφορία για κοινωνικο-πολιτικά δρώμενα

·         ο ατομικισμός του ανθρώπου τον οδηγεί στην αποξένωση και στην αδυναμία σύναψης κοινωνικών σχέσεων

·         υπερπληθυσμός

Γ. ΦΟΡΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ /ΑΓΩΓΗΣ                                                                                                        

α. οικογένεια

·         χαμηλό πνευματικό και ηθικό υπόβαθρο των γονέων

·         χάσμα γενεών, έλλειψη δημοκρατικού διαλόγου, απουσία ψυχικής επαφής μεταξύ των μελών

·         υπερπροστασία που επιφέρει καταπίεση, αυταρχική συμπεριφορά

·         αρνητικά πρότυπα οι γονείς για τα παιδιά τους

·         προβαίνουν σε κακοποίηση, ασκούν βία

·         ο νέος ρόλος της γυναίκας προκαλεί εντάσεις στην οικογένεια που τις βιώνουν κυρίως τα παιδιά

·         κρίση στο θεσμό της οικογένειας

β. σχολείο                                                           

·         ασφυχτικό πρόγραμμα σπουδών που οδηγεί σε ανταγωνισμό και άγχος

·         δε διαμορφώνει ολοκληρωμένες προσωπικότητες, δε διαπλάθει χαρακτήρες

·         επικρατεί ο παπαγαλισμός, η βαθμοθηρία, η μίμηση, καταστάσεις που οδηγούν σε πνευματική ανεπάρκεια, ημιμάθεια, ανταγωνισμό

·         απουσιάζει η ανθρωπιστική παιδεία από τη σύγχρονη εκπαίδευση  / ενισχύεται καθημερινά ο τεχνοκρατικός – ωφελιμιστικός – χρησιμοθηρικός χαρακτήρας της εκπ/σης

·         ενίσχυση κολακείας και υποκρισίας που επιφέρουν ηθική χαλάρωση

·         υπάρχει υποτυπώδης πολιτική αγωγή, παρατηρείται έλλειψη δημοκρατικού διαλόγου

·         έλλειψη υποδομής, αξιοκρατικού συστήματος ελέγχου των εκπαιδευτικών, ανεπάρκεια εκπ/κής πολιτικής

γ. Μ.Μ.Ε.

·         προβάλλει αρνητικά πρότυπα, καθιερώνει πρότυπα ζωής που είναι ξένα προς την κοινωνία και τις ανάγκες της

·         παραβιάζει τη δημοσιογραφική δεοντολογία

·         μετατρέπει το άτομο σε παθητικό δέκτη μηνυμάτων  

·         μέσα από την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα συντελεί στη χειραγώγηση και στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και σε συγκάλυψη της αλήθειας

·         εμπορευματοποίηση που οδηγεί σε υποβάθμιση της ποιότητας των εκπομπών και σε πνευματική καθίζηση

·         δραματοποίηση των ειδήσεων, οι ειδήσεις γίνονται θέαμα προς πώληση, προβολή σκηνών βίας

·         αρνητικός ρόλος της διαφήμισης, υποβάθμιση της κουλτούρας

·         ευνοούν φαινόμενα αναξιοκρατίας και αναξιοπιστίας, ενισχύοντας το αίσθημα της ανισότητας και αδικίας

·         διασύνδεση με πολιτικο-οικονομικά συμφέροντα

δ. πολιτεία – κράτος

·         οι πολίτες επιδεικνύουν αδιαφορία προς τα κοινά

·         η πολιτεία είναι απρόσωπη προς το λαό

·          ασκεί δημαγωγική πολιτική, αυθαιρετεί σε βάρος του λαού εξυπηρετώντας προσωπικά συμφέροντα, δεν παρέχει ίσες ευκαιρίες σε όλους

·         υπάρχει δυσπιστία και αμφισβήτηση των πολιτών απέναντι στην πολιτική ηγεσία

·         υπάρχει πολιτική ανεπάρκεια, αναξιοπιστία των πολιτικών

·         επικρατεί ο κομματισμός, η δημαγωγία, ο λαϊκισμός, η αναξιοκρατία

·         διαφθορά

·         χαμηλό ηθικό υπόβαθρο των πολιτικών, οι οποίοι δεν προάγουν το συλλογικό συμφέρον, αλλά εξυπηρετούν τις ατομικές τους φιλοδοξίες και επιδιώξεις

·         πολιτικός φανατισμός, εθνικιστική έξαρση

·         ανυπακοή στους νόμους

·         ατιμωρησία, επιλεκτική εφαρμογή των νόμων που οδηγεί σε έλλειψη ισονομίας και ισοπολιτείας

ε. πνευματική ηγεσία / πνευματικοί άνθρωποι

·         έχουν υπεροπτική στάση και αντίληψη για τη ζωή, είναι απόμακροι από τα προβλήματα των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων

·         είναι ιδεολογικά χειραγωγημένοι, υπηρετούν πολιτικές- οικονομικές- ιδεολογικές σκοπιμότητες

·         αλλοτρίωση λόγω θέσεων και συμφερόντων

·         δεν προβάλλεται η δράση και το έργο τους από τα Μ.Μ.Ε.

στ. νέοι – παιδιά – έφηβοι

·         χαρακτηρίζονται από παντογνωσία, πνεύμα αμφισβήτησης και αντίδρασης, παρορμητικότητα, αυθορμητισμό, απερισκεψία, έχουν ροπή στον μιμητισμό, είναι άπειροι και ανώριμοι, συναισθηματικοί και όχι ρεαλιστές, επαφή με τις σύγχρονες τεχνολογίες

ζ. κοινωνικές ομάδες συνομηλίκων

·         μιμητισμός, μαζοποίηση, υιοθέτηση άκριτα αρνητικών συμπεριφορών

η. διεθνείς οργανώσεις – κοινωνικοί φορείς  

·         επιδεικνύουν αδιαφορία, παρατηρείται ελλιπής δραστηριοποίησή τους

·         συνεργασία με κυβερνήσεις ισχυρών κρατών για την επίλυση διεθνών προβλημάτων

ΑΡΕΤΕΣ – ΕΦΟΔΙΑ – ΠΤΥΧΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Ι. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΦΟΔΙΑ

·         κριτική ικανότητα

·         υψηλό μορφωτικό επίπεδο, ευρυμάθεια

·         πολύπλευρη ενημέρωση

·         γνωστική επάρκεια στον επαγγελματικό τομέα, ειδίκευση και όχι πνευματική μονομέρεια

·         ανοιχτό πνεύμα

·         ενασχόληση με επιστήμη – τεχνολογία

·         πρωτοτυπία σκέψης

·         αυτογνωσία / αυτοκριτική / αυτοέλεγχο

·         πολλαπλά ενδιαφέροντα

·         πίστη και συνέπεια σε ότι κάνει

·         υψηλά πρότυπα

·         έλλειψη δογματισμού και απολυτότητας, να είναι απαλλαγμένος από προλήψεις και αναχρονιστικές αντιλήψεις

·         αντίσταση σε μηχανισμούς ετεροκαθορισμού και χειραγώγησης, όπως είναι η προπαγάνδα και η διαφήμιση

·         διεκδικητική διάθεση

·         σφαιρική αντίληψη της ζωής και του κόσμου γύρω του                                                                                     

ΙΙ. ΗΘΙΚΑ ΕΦΟΔΙΑ

·         να γνωρίζει και να υιοθετεί τις ηθικές αρετές – αξίες και τους άγραφους ηθικούς κανόνες  που είναι διαχρονικοί και μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά ( ακεραιότητα, αλληλεγγύη, αλτρουισμό, δικαιοσύνη, αυτοσεβασμό, φιλότιμο, ευθύτητα, σεμνότητα, ευσυνειδησία, αλληλοσεβασμό, σύνεση, ταπεινοφροσύνη, τιμιότητα, αξιοπρέπεια, ανιδιοτέλεια, θάρρος, ειλικρίνεια, υπευθυνότητα )

·         υψηλό πατριωτικό φρόνημα

·         υψηλά ιδανικά

·         ηθικές αντιστάσεις απέναντι σε μηχανισμούς αλλοτρίωσης και μαζοποίησης

·         σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στη διαφορετικότητα

·         ανθρωπιστικό πνεύμα

·         ψυχική και συναισθηματική ωριμότητα                                                                                                            

 ΙΙΙ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

·         ως πολίτης να έχει ενεργό δράση και συμμετοχή σε όλες τις εκφάνσεις της δημόσιας ζωής

·         εθνική συνείδηση, αλλά και διεθνιστική αντίληψη

·         οικολογική συνείδηση, να παρεμβαίνει με σεβασμό στο περιβάλλον

·         να υπακούει στους νόμους και να σέβεται τους θεσμούς

·         να σέβεται τις παραδόσεις και την ιστορία του τόπου του

·         να αξιοποιεί το κύρος και την επιρροή που διαθέτει σε πολιτικούς κύκλους για το κοινό καλό

·         συνδικαλιστική δράση – ενεργό συμμετοχή στις μαθητικές κοινότητες

·         δημοκρατικό ήθος

·         να υπερασπίζεται την ειρήνη και τη δημοκρατία

·         πίστη στα αθλητικά ιδεώδη

·         ενεργό δράση και να προσφέρει στήριξη στις Μ.Κ.Ο., εθελοντική δράση κυρίως των νέων

·         να έχει υψηλά αισθητικά και καλλιτεχνικά κριτήρια, να συμβάλλει από τη θέση του στην προαγωγή της τέχνης και του πολιτισμού

·         να αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες θέτοντας αυτές στην υπηρεσία του κοινωνικού συνόλου

·         να συμμετέχει δραστικά και καθοριστικά στην εξυγίανση των θεσμών αναλαμβάνοντας περισσότερες πρωτοβουλίες

·         να συνάπτει ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις και να επικοινωνεί με τους γύρω του, ώστε να δημιουργεί κλίμα συνεργασίας και κοινωνικής αρμονίας

·         να επιδιώκει βελτίωση των συνθηκών ζωής στα αστικά κέντρα, ώστε να καταστεί δυνατή η ψυχική ηρεμία και η αλλαγή της ποιότητας της ζωής σε αυτά

·         να έχει ανθρωπιστική παιδεία 

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΛΥΣΕΙΣ – ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ – ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ- ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ – ΜΕΤΡΑ

Α. ΑΤΟΜΟ ( ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ )

·         ανθρωπιστική παιδεία

·         οξυμμένη κριτική ματιά

·         γόνιμη αμφιβολία

·         σφαιρική ενημέρωση

·         αυτογνωσία

·         πίστη σε ιδανικά

·         εθελοντισμός

·         συμμετοχή στα κοινά -  να είναι ενεργός πολίτης

·         διάλογος

·         πολύπλευρα ενδιαφέροντα

·         ψυχικές αρετές

·         φιλοπατρία

·         γόνιμη και εποικοδομητική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου

·         στροφή του νέου σε πιο δημιουργικές δραστηριότητες

·         να αλλάξει το άτομο νοοτροπία και στάση ζωής, να επαναπροσδιορίσει τις αξίες του θέτοντας ως προτεραιότητα τον άνθρωπο και το κοινωνικό συμφέρον.

Β. ΦΟΡΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

( οι φορείς αγωγής οφείλουν να σταθούν αρωγοί στην προσπάθεια των νέων για αλλαγή της υπάρχουσας  τάξης πραγμάτων και να τους εμπνεύσουν αγνά ιδανικά και στόχους, που θα προσφέρουν νόημα και σκοπό στη ζωή τους )

α. οικογένεια

·         διάλογος, ψυχική επαφή, άρση του χάσματος των γενεών

·         να αποτελούν υγιή παραδείγματα και πρότυπα

·         να υπάρχει πνευματικό και ηθικό υπόβαθρο των γονέων

·         μετάδοση ηθικών αξιών

β. σχολείο

·         να διδάσκει και να προωθεί τις ηθικές αξίες της αλληλεγγύης, της συνεργασίας, της άμιλλας, του σεβασμού στη διαφορετικότητα

·         να μεταδίδει ουσιαστική και όχι στείρα γνώση και υγιή πρότυπα

·         να γίνει πιο δημιουργικό και να αξιοποιεί τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα των μαθητών 

·         να προωθεί το διάλογο

·         να χαλαρώσει το ασφυκτικό πρόγραμμα σπουδών και να εφαρμόζεται το κανονιστικό πλαίσιο του σχολείου

·         κυριότερο και αποτελεσματικότερο μέσο υλοποίησης όλων των προτάσεων αποτελεί η ανθρωπιστική παιδεία, που στοχεύει στην εσωτερική καλλιέργεια των ανθρώπων. Χωρίς αυτή κάθε άλλη προσπάθεια, αν δεν είναι ημίμετρο, θα είναι ματαιοπονία.

γ. Μ.Μ.Ε.

·         να υπηρετούν την αλήθεια και τη διαφάνεια

·         να τηρούν τη διαφημιστική και δημοσιογραφική δεοντολογία

·         να αποτελούν μέσα ελεύθερης έκφρασης των ανθρώπων

·         να αναβαθμίσουν την ποιότητα των εκπομπών

·         να προβάλλουν θετικές δράσεις για να δημιουργήσουν θετικά πρότυπα στους νέους

·         να καλλιεργούν τα αισθητικά κριτήρια του κοινού με υψηλής ποιότητας εκπομπές

  

δ. πολιτεία – κράτος

·         ενίσχυση της δημοκρατίας

·         επίλυση προβλημάτων μέσα από βιώσιμη ανάπτυξη του κράτους

·         τήρηση των νόμων

·         αντιμετώπιση υπογεννητικότητας, τροχαίων ατυχημάτων, ναρκωτικών, καπνίσματος, κ.ά. με θέσπιση νόμων σχετικών και λήψη μακροπρόθεσμων μέτρων

·         βελτίωση των υποδομών  

ε. πνευματική ηγεσία

·         να αφυπνίζει την κοινωνία και να διαφωτίζει τους πολίτες πάνω σε σημαντικά ζητήματα που τους απασχολούν

·         να αποτελούν θεματοφύλακες των αξιών και των θεσμών – παραδόσεων

·         να προβάλλουν αντίσταση στην εμπορευματοποίησε και στη μαζοποίηση

·         να έχουν ενεργό ρόλο στην κοινωνική, πολιτική, ηθική και εκπαιδευτική πραγματικότητα της χώρας

στ. τέχνη

·         πρέπει να έχει λυτρωτικό χαρακτήρα

·         να ενώνει τα άτομα και τους λαούς

·         να εξευγενίζει τον άνθρωπο

·         να ηρεμεί και να ψυχαγωγεί

ζ. αθλητισμός

·         να είναι αγωγός πνευματικής και ηθικής καλλιέργειας

·         φορέας κοινωνικοποίησης

·         να επιφέρει σωματική και ψυχική ευεξία

·         να είναι ενοποιητικός παράγοντας ατόμων και λαών

η. διεθνείς οργανώσεις – φορείς

·         συνεργασία μεταξύ τους για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επίλυση διεθνών προβλημάτων

·         αποτελεσματική παρέμβαση και ουσιαστική αξιοποίηση του ρόλου τους

θ. επιστήμη-τεχνολογία

·         εφεύρεση φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογικών εργαλείων

·         χρήση νέων πηγών ενέργειας

·         αποχή του επιστήμονα από πολιτικο-οικονομικά συμφέροντα

·         συνεργασία διεθνών φορέων

·         επιβολή ηθικών ορίων στην έρευνα και στην εφαρμογή της