Γ Λ Ω Σ Σ Α Ρ Ι    Ο Ρ Ω Ν
  Κατανάλωση: η απορρόφηση αγαθού από καταναλωτές για την κάλυψη αναγκών τους.
 Καταναλωτισμός: η τάση που έχει κάποιος για απεριόριστη κατανάλωση, για απόκτηση αγαθών ακόμα και αν δεν τα έχει ανάγκη.
 Εξειδίκευση: η ενασχόληση του ανθρώπου με ένα συγκεκριμένο τομέα εργασίας, με αποτέλεσμα τη βαθύτερη γνώση και την ποιοτική και ποσοτική βελτίωση της απόδοσής του.
 Καταμερισμός της εργασίας: το φαινόμενο κατά το οποίο η διαδικασία για την παραγωγή ενός προϊόντος δε γίνεται ολοκληρωτικά από ένα μόνο άτομο αλλά από μια ομάδα, στα πλαίσια της οποίας κάθε άτομο αναλαμβάνει ένα συγκεκριμένο ρόλο, χωρίς να γνωρίζει τη σχέση του ρόλου του με την όλη παραγωγική διαδικασία (δημιουργήθηκε στη Βιομηχανική Επανάσταση).
 Εμπορευματοποίηση της εργασίας: το φαινόμενο κατά το οποίο ο άνθρωπος «πουλά» την εργατική του δύναμη και αυτή αγοράζεται.
 Homo Universalis: Πανεπιστήμων, καθολικός άνθρωπος.
 Εθνικισμός: υπερβολική και αποκλειστική προσήλωση προς την ιδέα του έθνους και των εθνικών ιδεωδών, με κύριο χαρακτηριστικό τη διάκριση των εθνών σε ανώτερα και κατώτερα και τη διάθεση επιβολής των πρώτων στα δεύτερα (βλ. & σοβινισμός: φανατικός, με επεκτατικές - επιθετικές βλέψεις, πατριωτισμός).
 Εθνισμός: η συνείδηση ότι ανήκει κανείς σε συγκεκριμένο έθνος και το πατριωτικό αίσθημα που προκύπτει από αυτήν.
 Διεθνισμός: η θεωρία σύμφωνα με την οποία πρέπει να επιδιώκεται η σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ των λαών και η κατάργηση των επιμέρους εθνικών συμφερόντων.
 Κοσμοπολιτισμός: θεωρία σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος είναι καταρχήν πολίτης του κόσμου και δευτερευόντως μέλος ενός κράτους ή έθνους.
 Παγκοσμιοποίηση: η δημιουργία μιας παγκόσμιας οικονομικής ζώνης, μιας παγκόσμιας αγοράς, όπου τα προϊόντα θα κινούνται ελεύθερα• επίσης η μετατροπή της οικουμένης σε μια ενιαία οικονομική, πολιτική και πολιτιστική επικράτεια.
 Νεοφιλελευθερισμός: Σύγχρονο οικονομικό και θεωρητικό ρεύμα που αποδέχεται τον κρατικό παρεμβατισμό όχι στον οικονομικό ανταγωνισμό αλλά στο νομικό πλαίσιο εντός του οποίου θα κινείται, στην ορθολογική συγκράτηση των τιμών και στον περιορισμό των μονοπωλίων.
 Καπιταλισμός (κεφαλαιοκρατία): το οικονομικό και γενικότερα κοινωνικό σύστημα που στηρίζει τη λειτουργία του στην ύπαρξη ιδιωτικών κεφαλαίων.
 Κοινωνικός δαρβινισμός: αντίληψη κατά την οποία ο ισχυρότερος είναι προορισμένος να υπερισχύει σε βάρος του ασθενέστερου κατά τον νόμο της φυσικής επιλογής.
 Πολυπολιτισμικότητα: η συνύπαρξη διαφόρων και διακρινόμενων μεταξύ τους πολιτισμών.
 Φονταμενταλισμός: θεμελιωτισμός• η τάση για επιστροφή στις πηγές της θρησκείας• (συνήθ. προκειμένου για το ισλάμ) η επιστροφή στις αρχές του Κορανίου και του ισλαμικού νόμου και η επιδίωξη απόλυτης (σε θρησκευτικό και πολιτικό επίπεδο) εφαρμογής τους (βλ. & θρησκευτικός επεκτατισμός).
 Ιμπεριαλισμός: πολιτική συμπεριφορά ισχυρού κράτους που χαρακτηρίζεται από την τάση για εδαφική επέκταση και κατάκτηση ή οικονομική, πολιτική και πολιτιστική κηδεμονία (άμεση ή έμμεση) χωρών και λαών πέρα από τα σύνορά του (βλ. & επεκτατισμός).
 Πολιτικό: αυτό που αφορά τον πολίτη και την πολιτική.
 Πολιτειακό: ό,τι σχετίζεται με το πολίτευμα και γενικότερα με την πολιτεία.
 Πολιτικοποίηση: η ενασχόληση με τα κοινά και το ενεργό ενδιαφέρον για αυτά.
 Κομματικοποίηση: η παρεμβολή κομματικών προτιμήσεων στις ενέργειες ατόμου ή ομάδας με αποτέλεσμα να υποσκάπτεται η αξιοπιστία τους.
 Τεχνική: η συστηματική εφαρμογή των γνώσεων των Θετικών Επιστημών για πρακτικούς σκοπούς σ’ όλους τους τομείς της ζωής.
 Τεχνολογία: είναι το σύνολο των μέσων και των μεθόδων που στηρίζονται στις αρχές των φυσικών επιστημών. Είναι δηλαδή το σύνολο των τεχνικών πραγματοποιήσεων του ανθρώπου, οι πρακτικές εφαρμογές των τεχνικών επιστημών. Τεχνολογία είναι η εφαρμοσμένη επιστήμη, η εφαρμογή των επιστημονικών συλλήψεων του ανθρώπου στον οικονομικό και κοινωνικό χώρο, στο χώρο των πρακτικών διαδικασιών.
 Μαζοποίηση: φαινόμενο κατά το οποίο οι άνθρωποι χάνουν την προσωπικότητά τους και χαρακτηρίζονται από άκριτη αποδοχή τρόπων ζωής ή σκέψης που τους προσφέρονται από διάφορες κατευθύνσεις.
 Μαζικοποίηση: όταν κάτι προσλαμβάνει μαζικό χαρακτήρα.
 «Μαζική Κουλτούρα»: η διάχυση πολιτιστικών στοιχείων από τα ΜΜΕ ώστε να γίνουν αποδεκτά από μεγάλα τμήματα του πληθυσμού ανεξαρτήτως κοινωνικής κατηγορίας ή στρώματος στο οποίο ανήκουν.
 Διανοούμενος: άνθρωπος του πνεύματος, ο οποίος με τη φιλοσοφική σκέψη του παρεμβαίνει στην κοινωνική και πολιτική ζωή (βλ. & πνευματικός άνθρωπος).
 Διαδίκτυο: διεθνές δίκτυο υπολογιστικών συστημάτων που δημιουργήθηκε από τη σύνδεση πολλών δικτύων ανά τον κόσμο με σκοπό την άμεση διακίνηση πληροφοριών για επιστημονικούς, εμπορικούς, εκπαιδευτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς• το Internet.
 Kυβερνοχώρος: νοητό περιβάλλον όπου διακινούνται με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών κείμενα, ήχοι και εικόνες.
 Παραβατικότητα: η παράνομη συμπεριφορά λόγω παραβάσεων νομικών και κοινωνικών κανόνων (βλ. εφηβική παραβατικότητα).
 Κοινωνικός αποκλεισμός: η παρεμπόδιση των μελών ορισμένων κοινωνικών ομάδων (π.χ. μεταναστών, προσφύγων κ.ά.) να συμμετάσχουν ισότιμα στις κοινωνικές δραστηριότητες και να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία.
 Φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας: το σύνολο των προβληματικών και νοσηρών φαινομένων που αφορούν την κοινωνία (π.χ. βία, χουλιγκανισμός, ναρκωτικά κ.λπ.).
 Λαϊκισμός: ο έπαινος και η κολακεία των αδυναμιών και των ελαττωμάτων του λαού, καθώς και η υιοθέτηση θέσεων που τον ευχαριστούν, χωρίς όμως να τον ωφελούν, με σκοπό την εξασφάλιση της εύνοιάς του.
 Λαϊκότητα: το γνήσιο λαϊκό στοιχείο• η συμμετοχή, η παρουσία του λαού στην έκφραση της πολιτικής εξουσίας.
 Αγωγή: η ανάπτυξη του ψυχικού κόσμου, του ήθους, των μορφών συμπεριφοράς, η ανάπτυξη και άσκηση όλων των πλευρών της προσωπικότητας που δεν έχουν σχέση με τη γνώση.
 Μόρφωση: το σύνολο των γνώσεων που αποκτά κανείς, η ιδιότητα του να έχει κανείς πολλές γνώσεις, να είναι πνευματικά καλλιεργημένος.
 Εκπαίδευση: είναι η παρέμβαση της Πολιτείας, μέσω του σχολείου που αποτελεί θεσμό της, στη σωματική και ψυχοπνευματική ανάπτυξη των νέων η οποία γίνεται στη βάση ενός ειδικά σχεδιασμένου προγράμματος και είναι οριοθετημένη χρονικά.
 Παιδεία: η συστηματική παροχή γνώσεων, η διαδικασία αγωγής που στοχεύει στην άνοδο του πνευματικού επιπέδου του ανθρώπου. Δεν περιορίζεται σε κάποια συγκεκριμένη ηλικία, αλλά επεκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, αφού τα ερεθίσματα από το περιβάλλον που ζει και οι επιδράσεις δεν σταματούν ποτέ.
 Πολιτιστικός: αφορά περισσότερο τον πολιτισμό ως σύνολο δραστηριοτήτων ή δηλώνει τον τεχνικό πολιτισμό.
 Πολιτισμικός: δηλώνει περισσότερο την αφηρημένη πλευρά του πολιτισμού καθώς και τον πολιτισμό ως πνευματική καλλιέργεια.
 Ευμάρεια: αφθονία υλικών αγαθών, η άνετη ζωή.
 Ευημερία: η κατάσταση που διαμορφώνουν οι συνθήκες πλούτου, οικονομικής άνθησης και ευδαιμονίας.
 Μετανάστευση: η μετακίνηση από την πατρίδα σε άλλη πόλη ή χώρα, κυρίως για ανεύρεση εργασίας.
 Προσφυγιά: ο εξαναγκασμός σε φυγή από τον μόνιμο τόπο εγκατάστασης ή από την πατρίδα.
 Ανεκτικότητα: η κατανόηση για τους άλλους, το να ανέχεται κανείς κάποιον ή κάτι δείχνοντας υψηλό βαθμό ανοχής και διαλλακτικότητας και επιτρέποντας την αντίθετη άποψη, στάση ή συμπεριφορά.
 Κομφορμισμός: ο συμβατισμός˙ η τάση του ατόμου να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του στις αντιλήψεις, τις συνήθειες κ.λπ. της κοινωνίας στην οποία ανήκει, ακόμη κι αν αυτές δεν το εκφράζουν (αντ. βλ. & αντικομφορμισμός).
 Ανταγωνισμός: αγώνας μεταξύ αντιπάλων που έχουν τις ίδιες ή παραπλήσιες επιδιώξεις, με σκοπό την ανάδειξη, την επικράτηση του ενός. Προϋποθέτει αντιπαλότητα που μπορεί να φτάνει μέχρι και τη σύγκρουση.
 Συναγωνισμός: ο παράλληλος αγώνας, η διεκδίκηση απαλλαγμένη από διαμάχες και συγκρούσεις. Η εξιδανικευμένη μορφή του συναγωνισμού, με ευγενή και ανιδιοτελή, κατά κανόνα, κίνητρα, είναι η άμιλλα.
 Aμοραλισμός: η παραβίαση παραδεδεγμένων ηθικών κανόνων, η απόρριψή τους (βλ. & ανηθικότητα).
 «Κατασκευή της συναίνεσης» (N. Chomsky:) θεωρία που αναφέρεται στον μηχανισμό δημιουργίας (κυρ. από τα ΜΜΕ) μιας «κουλτούρας» μαζικής αποδοχής τρόπων ζωής ή σκέψης στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες.
 Αυταρχισμός: η προσπάθεια να επιβληθεί η θέληση και η εξουσία αυτού που βρίσκεται στην αρχή με τη βία. Επιβολή ιδεών, αντιλήψεων με ανελεύθερες και αντιδημοκρατικές μεθόδους.
 Δογματισμός: προσπάθεια υποστήριξης μιας άποψης με τη βοήθεια ενός δόγματος, στάση αδιάλλακτη που δεν επιδέχεται τον διάλογο, την αμφισβήτηση και την κριτική.
 Μισαλλοδοξία: μίσος εναντίον εκείνων που έχουν διαφορετικές ιδέες.
 Φανατισμός: Η υπερβολική αφοσίωση σε ιδέες και πεποιθήσεις και η υποστήριξή τους με πάθος και έχθρα εναντίον εκείνων που δε δέχονται τις ιδέες και τις πεποιθήσεις αυτές.
 Προπαγάνδα: η με κάθε μέσο συστηματική προσπάθεια μονόπλευρου επηρεασμού της κοινής γνώμης προς ορισμένη κατεύθυνση.
 Μεσσιανισμός: η πίστη στον μελλοντικό ερχομό ενός μεσσία και γενικότερα ενός σωτήρα (λ.χ. στο πολιτικό ή εθνικό επίπεδο) ο οποίος θα λυτρώσει τον λαό ή το έθνος από τα προβλήματά του.